U ORGANIZACIJI KNjIŽEVNE ZAJEDNICE SREMSKA MITROVICA ODRŽANI „DANI PETRA MILOŠEVĆA“

Proti i profesoru Dragomiru Sandu zaslužena književna nagrada

U organizaciji Književne zajednice Sremska Mitrovica, u saradnji sa Muzejom Srema, Bibliotekom „Gligorije Vozarović“ i uz pokroviteljstvo Pokrajinskog sekretarijata za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama Vojvodine, u petak i subotu 29. i 30. novembra 2024. godine upriličeni su „Dani Petra Miloševića“, manifestacija posvećena sećanju na čuvenog mitrovačkog arheologa koji je život i profesiju podredio proučavanju antičkog Sirmijuma, pronoseći ime Sremske Mitrovice i slavne antičke prošlosti grada daleko van granica svoje zemlje. Tim povodom ustanovljena je književna nagrada „Petar Milošević“ koja je prvi put, u petak 29. novembra uručena protojereju – stavroforu prof. dr Dragomiru Sandu. Nagradu čine povelja, kopija žrtvenika sa Jupirevog svetilišta i odgovarajući novčani iznos.
Svečana ceremonija u ambijentu arheološkog odeljenja Muzeja Srema počela je pozdravnom rečju direktora ove ustanove Andrije Popovića, koji je zahvalio Književnoj zajednici što je prepoznala veličinu i značaj ovog svestranog naučnika i stvaraoca. Potom je emitovan dokumentarni film o Petru Miloševiću iz koga je prisutna publika saznala neke biografske detalje i podatak da čuveni sugrađanin nije bio samo ljubitelj arheologije već i književnosti. U međuvremenu je profesorica muzike Snežana Podgorica odsvirala pesmu o caru Tiberiju koju je komponovala na reči Mirjane Marković, predsednice Književne zajednice Sremska Mitrovica. U obraćanju prisutnima među kojima su bili i članovi porodice Petra Miloševića, Mirjana Marković saopštila je jednoglasnu odluku Upravnog odbora ovog udruženja da književnu nagradu „Petar Milošević“ ponese prof. Dragomir Sando koji se u najkraćim crtama može opisati kao vrhunski teolog bogate svešteničke i naučne karijere koji je u Sremskoj Mitrovici u periodu od 1988. do 1998. godine obavljao svešteničku službu, nakon čega je ostao omiljeni pastir u sećanju mnogih Mitrovčana. On je bio i pokretač, odnosno realizator mnogobrojnih duhovnih i kulturnih aktivnosti u gradu. Prelistavajući kulturni letopis Sremske Mitrovice u teškim godinama za stanovništvo ove zemlje, pronalazimo brojne duhovne, književne i naučne večeri, izložbe, Vidovdanske, Svetosavske, Svetodimitrijevske akademije i druge događaje osmišljene da oplemene dušu i prošire duhovne vidike ljudi onog vremena. U tih desetak godina, najviše zahvaljujući ličnoj inicijativi i brojnim poznanstvima dobitnika nagrade, gosti grada na Savi bili su najznačajniji stvaraoci, umetnici, naučnici i akademici s kraja „osamdesetih“ i dobrog dela „devedesetih“ godina, sada već prošlog veka. To je između ostalog rečeno u bogatoj naučno-prosvetnoj i sveštenoslužiteljskoj biografiji profesora Dragomira Sanda koju je pročitala Jasna Arbanas. U svom neumornom duhovno-kulturnom i prosvetnom radu prota Dragomir kao dobre saradnike nalazi sremskomitrovačke ustanove kulture, ali i pojedince i intelektualce koji su obogatili zamišljene programe. Protojerej – stavrofor Dragomir Sando, između ostalog, jedan je od osnivača i dugododišnji urednik obnovljenog glasila Eparhije sremske „Srpski sion“ u kome se objavljuju radovi iz bogate sremske duhovne i kulturne zaostavštine.
U obraćanju prisutnima dobitnik novoustanoljene nagrade nije skrivao zahvalnost članovima Književne zajednice Sremska Mitrovica i ljudima koji su posle bezmalo tridesetak godina od njegovog službovanja u ovom gradu prepoznali tragove njegovog doprinosa kulturnom životu i duhovnoj atmosferi ove sredine. U tom smislu prota Drago, kako ga pamte mnogi sugrađani, ima – kako sam reče, mnogo veću radost od mnogih koji su svojim doprinosom takvo priznanje takođe zaslužili.
– Posebno mi je drago što nagrada nosi ime velikog, možda i najvećeg naučnika iz ovog grada Petra Miloševića, koga sam i lično poznavao, čoveka sam kojim sam prijateljstvovao i sarađivao tokom decenije mog bitisanja u Sremskoj Mitrovici, rekao je uvaženi gost i ukazao na Miloševića kao čoveka koji je razobličio mnoge naučne i civilizacijske tajne a kao takav bio je vredan član i saradnik mitrovačke crkvene opštine u njenoj višestranoj delatnosti, rekao je profesor Sando koji je izneo niz interesantnih detalja i zapažanja iz višegodišnjeg bliskog prijateljstva sa Petrom Miloševićem.
Prota Dargo je zaključio da ga sećanja na rad i stvaralaštvo u Sremskoj Mitrovici, kao i priznanje koje je dobio, činiti počastvovanim i radosnim čitavog života.

Predstavljena protina svedočanstva iz pastirskog i pedagoškog života

U subotu poslednjeg dana novembra 2024. godine publika u sremskomitrovačkoj Biblioteci „Gligorije Vozarović“ prisustvovala je promociji dveju knjiga protojereja – stavrofora prof. dr Dragomira Sanda pod nazivom „Veliki si Gospode“ i „Prosveta Srpske pravoslavne crkve kroz osam vekova svoje istorije“. U ime domaćina književne večeri prisutne je pozdravila direktorica gradske biblioteke Darija Rokić a program su pored predsednice Književne zajednice Sremska Mitrovica Mirjane Marković moderirale Milijana Dmitrović Torma i Jelena Šuljmanac Milošević uz muzičko učešće grupe „Zlatno zvonce“. Najpre je bilo reči o delu pedagoške istorije srpskog bogoslovlja. Zamoljen da se obrati publici, prota Dragomir još jednom se osvrnuo na nagradu koja mu je pripala, tvrdeći da je ona za njega bila neočekivana jer u svojoj skromnosti smatra da postoje i neki drugi koji zaslužuju ovo priznanje. Prota Drago kaže da je ozbiljnije pisanje započeo baš na prilikom službe u Sremskoj Mitrovici. Prvi poduhvat bio je pokretanje „Srpskog siona“ na nivou eparhije a kasije i učešće u kreiranju „Sunčanog sata“, najpoznatijeg gradskog časopisa za kulturu, umetnost i nauku. Profesor Sando setio se i prvih „Festivala besedništva“ koji su postali pravi rasadnik lepo izgovorene reči. Po odlasku iz Mitrovice, tadašnji mitropolit Amfilohije koji je i sam bio gost njegovih tribina, pozvao ga je i uputio ka naučno – pedagoškom usavršavanju, što je iziskivalo pisanje odgovarajućih bogoslovskih radova i učešće na javnim tribinama i predavanjima širom zemlje. Iz oblasti bogoslovske pedagogije za koju se vremenom specijalizovao napisao je desetak knjiga, među njima i udžbenike za studente i srednjoškolce. Jedna od predstavljenih knjiga upravo je zbornik odabranih radova iz ove pedagoške, njemu najomiljenije oblasti, u kojoj je – kako sam reče, našao posebnu lepotu.
Što se tiče protinog parohijskog života, njegova punoća i smisao opisani su u knjizi „Veliki si Gospode“. Sadržaj knjige popunjavaju sveštenička iskustva i evidentna čuda Božija o kojima je lično svedočio a koja potvrđuju stalno Božije prisustvo među ljudima.
Milijana Dmitrović Torma iz mitrovačke biblioteke „Gligorije Vozarović“ smatra da je protojerej – stavrofor Dragomir Sando po mnogo čemu zavičajni stvaralac Sremske Mitrovice. Ona se potrudila da štampane materijale koji svedoče o radu i službi nekadašnjeg mitrovačkog prote sabere i prikaže u vidu prezentacije, odnosno izložbe.

D. Mostarlić