SREMSKA MITROVICA

Promocija Spomenice istorijskog arhiva „Srem“

Novi, 23. broj časopisa Spomenica istorijskog arhiva „Srem“ predstavljen je u sredu 27. novembra 2024. godine u prostorijama Biblioteke „Gligorije Vozarović“ u Sremskoj Mitrovici. O naučnom časopisu visokog ranga koji se bavi istoriografskim i arhivističkim sadržajima vezanim prvenstveno za istoriju područja Srema, ali i opštu regionalnu i nacionalnu istoriju, govorio je glavni urednik prof. dr Nenad Ninković sa Odseka za istoriju Filozofskog fakulteta u Novom Sadu. On je u kratkim crtama predstavio njegov sadržaj i ukazao na bitne momente i radove koji donose nove dragocene naučne i istraživačke podatke.
Jedan od zanimljivih radova priredila je muzikolog i predavač u Muzičkoj školi „Petar Krančević“ Jasna Tanasijević a odnosi se na ulogu žena u muzičkom životu Sremske Mitrovice građanskog doba. Prezentujući svoj rad Tanasijevićeva je ukazala na cilj rada da ispita utemeljenost podele na „muške“ i „ženske“ uloge u muzičkom životu grada tokom 19. veka i prve polovine 20. veka. Nastao kao plod dugotrajnog istraživanja raspoloživih izvora ovaj rad donosi jedinstvene podatke o konkretnim muzičkim izvođačima na mitrovačkoj muzičkoj sceni, analizirajući elemente patrijarhalne kulture, rodne zastupljenosti i postepene emancipacije žena koja je u početku zavisila od oblika muzičkog izvođenja. Profesor Nenad Lemajić sa istorijskog odseka novosadskog Filozofskog fakulteta napisao je po mnogo čemu jedinstven rad o stradanju Roma u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj na teritoriji Srema od maja 1942. godine do završetka akcije Viktora Tomića.
O evidencijama za izdavanje hrane u Mitrovici tokom 1917. godine i Prvog svetskog rata pisao je Dejan Mostarlić iz Istorijskog arhiva „Srem“ koji je takođe predstavio svoj rad. Njegova važnost ogleda se u mogućnosti utvrđivanja približnog ili tačnog broja stanovnika grada, s obzirom da su precizno u knjigama izdavanja hrane navođeni lični podaci nosilaca domaćinstava, broj članova porodica i adresa na kojoj žive. Ove knjige su najpouzdaniji izvor za utvrđivanje nekadašnjih naziva mitrovačkih ulica.
Pored šire prezentovanih radova, glavni urednik je spomenuo i ostale iz oblasti članaka i rasprava među kojima su rad Borisa Fajfrića o ličnosti prvog sirmijumskog episkopa Irineja prema jednom hagiografskom spisu, kao i radovi Snežane Ilić o političkom i naučnom radu dr Milana Kostića i rad Steve Lapčevića o radu četničkih udruženja u Mitrovici i okolini u međuratnom periodu. Danilo Jadranski iz Muzeja Srema piše o hapšenju i presudi dr Ivana Lončarevića, gradonačelnika Hrvatske Mitrovice za vreme NDH a Slobodan Bjelica bavi se partizanskim pokretom u Vojvodini za vreme rata. Marko Krička je autor rada o učešću srpskih advokata u Drugom marmarošsigetskom procesu, dok Snežana Božanić piše o zdravstvenoj istoriji Srema 1936. godine. U odeljku priloga i građe pišu Jovana Vukčević, ali i Radovan Sremac o verskoj strukturi Vukovarskog vlastelinstva i Vanja Sanader iz Istorijskog arhiva „Srem“ o nacističkom progonu slovenačkog stanovništva u Srbiju za vreme Drugog svetskog rata. Iz oblasti arhivistike vredan rad priložio je Dejan Jakšić iz Arhiva Vojvodine o Prvom srpskom ustanku i njegovim odjecima u dokumentima županijskih fondova sa teritorije Vojvodine. Spomenica tradicionalno sadrži i nekoliko kvalitetnih prikaza i beleški. Program promocije vodila je Jasna Arbanas a ovaj tradicionalni časopis izdaje se uz podršku Grada Sremske Mitrovice i Pokrajinskog sekretarijata za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama AP Vojvodine.
M. N.