STARA MITROVAČKA PIVARA VEĆ 16 GODINA STOJI NAPUŠTENA

Umesto pivare stambene zgrade

Mitrovčani već 16 godina, otkako je srušena čuvena pivara, očekuju šta će investitor izgraditi na parceli tik uz Vizitorski centar Carske palate Sirmijuma. Kako se na mestu pivare nalazi neistraženo istočno krilo antičke Carske palate kategorisano kao kulturno dobro najvišeg značaja, gradnji novih objekata prethodiće temeljna arheološka istraživanja.

– Objekat stare pivare u Zavodu za zaštitu spomenika kulture bio je evidentiran, ali kako nije bilo dovoljno elemenata da bude proglašen za kulturno dobro, izdali smo 2008. godine, kada je investitor uputio zahtev, odobrenje za njegovo rušenje. Međutim, pošto se ispod pivare nalaze delovi Carske palate, kulturno – istorijskog spomenika nulte kategorije, naš Zavod je investitoru dao stroge uslove pod kojima se rušenje, kao i gradnja novih objekata može započeti, tvrdi Ljubiša Šulaja, direktor Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Sremskoj Mitrovici.

Trijumf pivo

Pivara „20. oktobar“’, jedina u Sremu, osnovana davne 1820. godine proizvodila je pivo marke „trijumf“’, „imperijal“’, „sremski granat“’ i „pikolo“, namenjeno tržištu Srema i okolnih regiona. Postaje poznata kada je krajem 19. veka preuzima i unapređuje čuveni Hajnrih Vajs, čije pivo, proizvedeno u mitrovačkoj pivari, na Međunarodnoj izložbi u Beču 1894. godine osvaja najveće priznanje Veliku zlatnu kolajnu. Od 1975. godine nalazila se u sastavu BIP-a, da bi 2006. godine bila prodata.

U 19. veku, kada su građene zgrade pivare, kopani su duboki podrumi i time je dosta kulturnog blaga iz srednjeg veka i antičkog perioda devastirano.

To se ne sme ponovo dozvoliti, uveravaju stručnjaci Zavoda, pa će arheolozi pomno pratiti svaki korak, kako sadašnjeg, tako i svih budućih investitora.

– Pre rušenja stare pivare obavilo se arheološko snimanje georadarom u dva sloja, dok će sa početkom eventualnih novih građevinskih radova početi arheološka istraživanja, čiji će rezultati biti publikovani i prezentovani javnosti. Verovatno će se javiti potreba da se delovi otkrivenog kulturnog nasleđa stave pod betonsko – staklenu kriptu, kao što je već bio slučaj sa bazilikom Svetog Dimitrija u centru Mitrovice, napominje Šulaja.

Dešavanja oko nekad poznate pivare intrigiraju mitrovačku javnost i bude maštu, pošto se nalazila tik iz Vizitorski centar podignut 2010. godine iznad 2.500 kvadratnih metara Carske palate Sirmijuma.

Svetski značajan lokalitet 1a nalazi se u centru Sremske Mitrovice, otkriven je arheološkim istraživanjima 60-tih godina prošlog veka i predstavljao je zvaničnu rezidenciju rimskih careva, krajem trećeg i početkom četvrtog veka, kada je Sirmijum u periodu tetrarhije bio jedna od prestonica Rimskog carstva.

Temelji nekadašnje pivare kriju tajne i senzacionalna otkrića istorijski atraktivnog istočnog krila Carske palate, ali i ostatke srednjevekovnog manastira posvećenog osnivaču grada Svetom Dimitriju, za koji se pretpostavlja da je tu podignut.

Nažalost, na mestu pivare zvrji već 16 godina napuštena parcela površine preko jednog hektara, koja je noću, po svedočenju stanara okolnih zgrada, stecište narkomana i beskućnika. Investitor, poznati hrvatski biznismen, koji je nekada živeo u Sremskoj Mitrovici, kupio je pivaru 2006. godine za 345.900 evra sa namerom da, navodno, na tom mestu izgradi poslovni centar, kako je tada njegov zastupnik izjavljivao medijima.

Kako nezvanično saznajemo, parcela na atraktivnoj lokaciji u strogom centru grada uskoro će biti prodata za izgradnju stambenih objekata, čime će se urbanistički proširiti susedno naselje Dekanske bašte.

Narcisa Božić