PRVI PUT OBELEŽEN 13. NOVEMVAR DAN OPŠTINE

Slavna prošlost za večno sećanje

Svečanom sednicom Skupštine opštine Irig u sredu, 13. novembra prvi put je obeležen Dan opštine ustanovljen novim Statutom opštine iz marta ove godine. Odbornicima i gostima, nakon himne Srbije „Bože pravde“ koju je otpevao hor Osnovne škole „Dositej Obradović“, obratio se predsednik Skupštine opštine Vladislav Ilkić, rekavši da je Opština Irig jedna od retkih sredina koja se može pohvaliti svojom bogatom kulturnom, društvenom i ekonomskom istorijom.

– Mnogo je datuma iz prošlosti koji zaslužuju pomen i obeležavanje, ali svakako jedan od najznačajnijih je 13. novembar 1918. – dan kada je iriški srez oslobođen od austrougarske vojske u Prvom svetskom ratu, rekao je Ilkić.

O Kraljevini Srbiji i Irigu u Velikom ratu, kao i o tome šta je u iriškoj opštini u prethodnoj godini urađeno, govorio je predsednik Opštine Stevan Kazimirović. On je ukratko podsetio na istorijske okolnosti početka Velikog rata, pobede srpske vojske tokom 1914. godine, kao i povlačenje preko Albanije, konsolidaciju vojske i proboj Solunskog fronta. Kazimirović je naglasio da je zahvaljujući srpskim vojnim pobedama i diplomatiji stvorena je Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca.

– U Velikom ratu veoma značajnu ulugu su imali i srpski dobrovoljci. Kad je reč o dobrovoljcima Iriške oblasti, treba istaći da su pored današnjih naselja nakon Prvog svetskog rata, srez (opštinu) činilo još pet mesta u neposrednoj blizini, a to su: Maradik, Sremska Kamenica, Bešenovo, Rakovac i Pavlovci. Iz iriškog sreza, po podacima koji se mogu naći u raznim arhivama, učestvovao je i veći broj dobrovoljaca. Neki su odmah po izbijanju rata prebegli u Srbiju i priključili se srpskoj vojsci, dok je većina Srba, koji su bili internirani u okupatorsku vojsku, dezertirali i prebegli u Srpski dobrovoljački odred na Karpatima (oko 60 stanovnika Iriga), a odatle učestvovali u skoro svim važnijim bitkama srpske vojske – od povlačenja preko Albanije, Solunskog fronta do konačnog oslobeđenja Srbije. Nažalost mnogi su ostavli svoje živote boreći se za svoju i slobodu otadžbine. Po arhivskim spisima načinjenim posle završetka rata, iz opštine Irig kao dobrovoljci, učestvovao je sledeći broj boraca: iz mesta Irig 54, Velika Remeta 1, Vrdnik 13, Grgeteg 3, Jazak 25, Krušedol 16, Krušedol Prnjavor 5, Mala Remeta 7, Neradin 11, Rivica 12 i Šatrinci 3. Bilo je još mnogo dobrovoljaca koji nisu ovde evidentirani.

Srpska vojska posle proboja Solunskog fronta nezaustavljivo je napredovala i oslobađala svaki deo Srbije. Samo 58 dana od proboja Solunskog fronta, zvanično je oslobođena i Opština Irig. Trinaestog novembra 1918. godine u Irig je ušao Deveti pešadijski puk srpske vojske. Tom prilikom održana je velika svečanost u kojoj je učestvovao ceo narod. Irižani su tada već bili spremni – osnovali su Narodno veće i aktivno učestvovali na zborovima koji su doveli do vekovnog sna vojvođanskih Srba: ujedinjenje sa Srbijom i nastanak Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Trinaesti novembar 1918. godine zaslužuje večito sećanje na slobodoljubive stanovnike opštine Irig, koji su doprineli oslobođenju otadžbine ne žaleći svoje živote, što su nažalost ponovo pokazali po izbijanju Drugog svetskog rata. Pored sećanja na naše pretke koji su dali svoje živote za slobodu, 13. novembar koristićemo ubuduće i da sumiramo sve što je urađeno u prethodnoj godini i da dodelimo nagrade najuspešnijima u mnogim oblastima: kultura, sport, privreda, itd, rekao je Kazimirović.

On se potom osvrnuo na prethodno urađeno u opštini Irig, rekavši da je  preko 50 projekata realizovano u proteklom periodu.

– Kada je u pitanju saobraćajna infrastruktura, u prethodne dve godine saniran je put na Fruškoj gori od Iriškog venca do Banstola i put od Vrdnika do Jaska, a trenutno se radi put od Iriga ka Vrdniku. Za deonicu Grebenskog puta od Iriškog venca do Zmajevca raspisana je javna nabavka, dok se u narednom periodu planira proširenje i rekonstrukcija puta od Iriga do Maradika i od Jaska do Male Remete. U martu ove godine otpočela je gasifikacija svih naseljenih mesta u opštini Irig, osim Iriga, u kom je ranijih godina uveden gas. U svim naseljenim mestima naše opštine, stara ulična rasveta zamenjena je novom, led-rasvetom. Na polju obrazovanja uradilo se mnogo u prethodnom periodu, uz nastojanja da se svoj deci sa teritorije iriške opštine omoguće podjednaki uslovi za pohađanje nastave i boravak u vrtićima. Naime, u poslednje dve godine dosta se radilo na poboljšanju uslova u iriškim obrazovnim i obrazovno-vaspitnim ustanovama, pa je tako kompletno renovirana zgrada u Irigu u kojoj se nalaze OŠ „Dositej Obradović“ i SSŠ „Borislav Mihajlović Mihiz“. U područnom odeljenju u Jasku, u Vrtiću „Čarolija“ u Irigu i Vrtiću „Vila“ u Vrdniku, urađena je u prethodnom periodu delimična rekonstrukcija. U oba vrtića Opština je finansirala formiranje dodatnih vaspitno-obrazovnih grupa, u Irigu jednu, u Vrdniku dve, tako da sada ne postoje liste čekanja, čime smo velikom broju roditelja omogućili da se zaposle. Na zadatku da se maksimalno unapredi kvalitet boravka u školama i vrtićima, radiće se punom parom i u narednom periodu: radovi na adaptaciji zgrade za osnovno obrazovanje i kulturu u Šatrincima, adaptacija sanitarnih čvorova u Vrtiću „Vila“ u Vrdniku, kompletna rekonstrukcija OŠ „Milica Stojadinović Srpkinja“ u Vrdniku. S obzirom na to je broj dece u Neradinu i Irigu sve veći, ukazala se potreba za proširenjem kapaciteta, pa je tako u toku izrada projektno-tehničke dokumentacije za vrtić u Neradinu, dok je projektno-tehnička dokumentacija za rekonstrukciju tavanskog prostora u Vrtiću „Čarolija“ u Irigu, u svrhu proširenja kapaciteta, završena. Od marta ove godine otvorena je nova kulturna oaza. U pitanju je rekonstruisana kuća našeg književnika Borislava Mihajlovića Mihiza čija je funkcija, pre svega, oživljavanje duha ovog poznatog Irižanina, ali i obezbeđivanje prostora za održavanje kulturnih događaja – izložbi i književnih večeri, naglasio je Kazimirović.

Kada je reč o zdravstvenoj zaštiti Stevan Kazimirović je rekao da je ta oblast značajno unapređena tokom prethodnog perioda.

– Dom zdravlja u Irigu opremljen je novim aparatom za ultrazvučni pregled, a Irig i Vrdnik od prethodne godine nude našim građanima i laboratorijsku analizu krvi, tako da više nisu primorani da ovu vrstu pregleda obavljaju u drugim mestima. Za Dom zdravlja prošle godine je nabavljeno i sanitetsko vozilo, a uskoro će dobiti još jedan ultrazvučni aparat za potrebe ginekologije, najavio je predsednik Opštine.

On je dalje pomenuo da je od ove godine Irig upisan u sajamsku kartu Srbije, specijalizovanim sajmom za voćarstvo i vinogradarstvo – „VIVO Irig“. Na polju socijalne zaštite i zbrinjavanja socijalno ugroženih izbeglih lica jeste izgradnja zgrade u Irigu sa 13 stanova. Ova zgrada je u vlasništvu Opštine, koja stanove daje na korišćenje izabranim korisnicima i koju će i u buduće moći da koriste u ovu svrhu.

– Da su uslovi života u našoj opštini sve bolji, govori podatak da se procenat nezaposlenosti drastično smanjio u odnosu na pre tri godine kada je bio 51 odsto i da danas iznosi 11 odsto. Međutim, treba istaći da su u ovih 11 odsto nezaposlenih, vanredni studenti ili stanovništvo koje čeka starosnu penziju. Nastavićemo i u narednoj godini istom merom da ulažemo u poboljšanje uslova života i razvijanje svih potencijala koje ima naša opština, a nadamo se da će sve planirane aktivnosti biti uspešno i realizovane, zaključio je Stevan Kazimirović.

Prvi deo programa završen je nastupom na harmonici direktora Osnovne muzičke škole „Teodor – Toša Andrejević“ iz Rume, Darka Đokića.

U drugom delu programa obeležavanja Dana opštine, domaćin je bila Vera Novković, direktorica Srpske čitaonice, u čijim prostorijama je otvorena izložba fotografija Irižana u Velikom ratu zajedno sa delima iriškog slikara Vase Eškićevića. Autor ove izložbe je bibliotekar Srpske čitaonice, Branislav Jovičić.

U umetničkom delu programa učestvovao je prvak drame Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu Miodrag Petrović, kazujući odlomke iz zapisa o događajima iz Prvog svetskog rata i pesmu „Plava grobnica“ Milutina Bojića. Izvođenjem nekoliko pesama na klaviru, u muzičkom delu programa je učestvovao Goran Milošev, etnomuzikolog iz Novog Sada.

S. Cucanić

Foto: Ž. Petras